System start-stop w samochodzie – Co to jest i jak działa?

Podróż zatłoczonymi ulicami miasta - test nie tylko dla spokoju samego kierowcy, ale i kosztów użytkowania samochodu. Powszechnie wiadomo, że stanie w ulicznych korkach negatywnie przekłada się na zużycie paliwa. Rozwiązaniem tego problemu może być system start-stop, który jest instalowany w większości nowych samochodów. Jak działa i w jaki sposób może zoptymalizować zużycie paliwa?

Wyłączenie silnika w bezruchu, czyli system start-stop

Zatrzymanie samochodu w ulicznym korku z zapalonym silnikiem zwiększa zużycia paliwa przez pojazd. Rozwiązaniem, które ograniczy niepotrzebne spalanie w korku jest system start-stop. Odpowiada on za automatyczne wyłączanie silnika w momencie zatrzymania auta (np. na czerwonym świetle) i ponowne go uruchomienie, kiedy samochód ma kontynuować jazdę. 

Choć działanie samego systemu start-stop wydaje się dziecinnie proste, to, w jaki sposób się aktywuje, jest zależne od rodzaju skrzyni biegów w konkretnym modelu pojazdu. W przypadku skrzyni manualnych do aktywacji systemu konieczne jest wyhamowanie pojazdu w stu procentach w momencie zwolnienia przez kierowcę sprzęgła i wrzucenia na tzw. luz. Aby ponownie uruchomić silnik, kierowca musi ponownie wcisnąć sprzęgło.

Start-stop w skrzyniach manualnych i automatycznych

Aktywacja systemu start-stop wygląda zupełnie inaczej w przypadku automatycznych skrzyń biegów. Przy popularnych „automatach” system wyłączania silnika jest aktywowany już na etapie hamowania, kiedy auto ma minimalną prędkość, a kierowca wciska pedał hamulca. Zdjęcie nogi z hamulca albo zredukowanie poziomu jego wciskania wystarczy, aby system start-stop ponownie uruchomił silnik. 

W przypadku systemu start-stop w samochodach z automatyczną skrzynią biegu zastanawiające jest, kiedy można mówić o minimalnej prędkości auta. Moment, w których aktywuje się wyłączanie silnika podczas hamowania, jest zależny od ustawień systemu przez konkretnego producenta pojazdu. Przykładowo: w CUPRA Formentor prędkość ta wynosi 2-7 km/h (w zależności od skrzyni biegów). Co ciekawe, wskaźnik ten może być zależny również od rodzaju silnika – w przypadku silnika półhybrydowego w CUPRA Formentor system start-stop aktywowany jest już w momencie osiągnięcia przez samochód 20 km/h na etapie hamowania. 

Kiedy start-stop może nie działać?

Chociaż system start-stop jest rozwiązaniem automatycznym i powinien się aktywować za każdym razem, kiedy zostaną spełnione określone warunki (zatrzymanie pojazdu, osiągnięcie minimalnej prędkości, wciśnięcie pedału hamulca czy zwolnienie pedału sprzęgła), to może się zdarzyć, że mimo wszystko system nie zadziała. 

Start-stop nie będzie aktywowany, jeśli akumulator pojazdu jest zbyt mocno rozładowany – automatyczne wyłączenie silnika w tej sytuacji niesie ze sobą wysokie ryzyko zbyt małej energii do jego ponownego uruchomienia. 

Automatyczne wyłączenie silnika może nie zadziałać również wtedy, kiedy temperatura silnika jest zbyt mała (np. w trakcie postoju w korku tuż po rozpoczęciu jazdy). Podobnie będzie w przypadku, kiedy z powodu zbyt dużego nagrzania turbosprężarki będzie konieczne aktywowanie jej chłodzenia. 

Zbyt wysoka temperatura paliwa również może spowodować, że system start-stop się nie włączy. Podobnie ze zbyt wysokimi lub zbyt niskimi temperaturami na zewnątrz, które wymagają włączenia klimatyzacji w samochodzie. 

Automatyczne wyłączenie silnika nie aktywuje się również wtedy, kiedy pojazd stoi na pochyleniu. Wyłączenie silnika w takiej sytuacji niosłoby ze sobą ryzyko stoczenia się pojazdu. 

A co w sytuacji, kiedy kierowca chciałby sam wyłączyć system start-stop? W większości przypadków jest to możliwe, a do dezaktywacji systemu służy dedykowany przycisk umieszczony z reguły w kierownicy. Co ważne, system start-stop włącza się zawsze po ponownym uruchomieniu zapłonu. Dlatego kierowcy, którzy nie chcą korzystać z tego rozwiązania, muszą pamiętać o jego wyłączeniu tuż po odpaleniu silnika. 

System start-stop – warto czy nie warto?

Czy system start-stop jest przydatny i rzeczywiście przekłada się na optymalizację kosztów jazdy? Tak, szczególnie w przypadku samochodów poruszających się przede wszystkim po przestrzeni miejskiej, gdzie zatłoczone ulice są codziennością. I chociaż oszczędności w zużyciu paliwa w skali miesiąca mogą wynieść zaledwie kilka procent, to w skali roku oszczędności będą już odczuwalne. Dodatkową zaletą systemu start-stop jest również zmniejszenie emisji CO2 poprzez ograniczenie spalania w ulicznych korkach. A biorąc pod uwagę, że system jest obecny już w większości samochodów, korzystanie z niego staje się powoli standardem w jeździe w miejskiej przestrzeni.