Napęd 4x4 - Czym jest i jak działa?

Napęd 4x4 to rozwiązanie stosowane w większości samochodów. Jaką rolę odgrywa w ruchu samochodu? Na czym właściwie polega? Czy tego rodzaju napęd wpływa na poziom spalania samochodu?

Czym jest napęd 4x4?

Najprościej rzecz ujmując: napęd 4x4, zwany też AWD (all wheel drive) lub 4Drive to napęd na obie osie – przednią i tylną – w samochodzie. Co to oznacza? Napęd 4x4 sprawia, że siła napędowa zostaje podzielona na wszystkie koła w równych proporcjach (co nie ma miejsca w przypadku napędu wyłącznie na przednią czy tylną oś). Aktywacja napędu na cztery koła poprawia przyczepność samochodu, co jest przydatne szczególnie np. podczas jazdy terenowej. I chociaż to rozwiązanie jest kojarzone głównie z pojazdami off-roadowymi, to coraz częściej staje się wyposażeniem samochodów sportowych, SUV-ów, a nawet średniej i wyższej klasy modeli sedan lub czy hatchback. Ten rodzaj napędu jest standardem w większości modeli CUPRA. 

Jak aktywować napęd 4x4?

Sposobów na aktywację napędu na 4 koła jest kilka i zależą od wariantu, w jaki został wyposażony pojazd. Część samochodów może mieć aktywny napęd 4x4 na stałe, co oznacza, że siła napędowa bez przerwy jest dzielona między dwie osie. W zależności czy mamy do czynienia z wariantem symetrycznym czy niesymetrycznym, siła napędowa jest dzielona po równo na obie osie lub jest dystrybuowana w zależności od zapotrzebowania poprzez tzw. sprzęgło płytkowe lub międzyosiowy mechanizm różnicowy.

W niektórych modelach pojazdów do aktywacji napędu 4x4 konieczne jest działanie kierowcy, który włącza go za pomocą dedykowanej dźwigni bądź przycisku. W tym przypadku nie można zapominać o zakazie uruchamiania napędu podczas jazdy po asfalcie, ponieważ powstające wówczas naprężenia mogą skutkować awarią napędu. Ten wariant aktywacji napędu jest dobrym rozwiązaniem podczas jazdy w terenie, kiedy kierowca ma możliwość zadecydowania czy chce aktywować napęd na drugą oś.

W wielu modelach samochodów napęd 4x4 aktywowany jest w sposób automatycznych poprzez komputer pokładowy oraz sprzęgiełko wielopłytkowe, które uruchamia przekazywanie napędu na drugą oś, kiedy jest to konieczne. To rozwiązanie nie tylko zdejmuje z kierowcy odpowiedzialność za włączenie napędu w odpowiednim momencie, ale też dostosowuje wykorzystanie napędu na cztery koła do sytuacji, w której znalazło się auto – system połączony jest z czujnikami ABS. 

Napęd 4x4 a koszty eksploatacji samochodu

To, czy napęd 4x4 ma bezpośrednie przełożenie chociażby na poziom spalania pojazdu, zależy od konkretnego wariantu rozwiązania. Aktywowanie ręczne czy automatyczne napędu w sytuacjach, kiedy jest to konieczne, może w niewielkim stopniu wpłynąć na większe zużycie paliwa. Jednak stały napęd na cztery koła to już duże obciążenie poboru energii, a co za tym idzie poziomu zużycia paliwa.

W przypadku szacunków kosztów eksploatacji samochodu z napędem 4x4 warto też wziąć pod uwagę koszty związane z naprawą ewentualnych awarii napędu. Chociaż to rozwiązanie w najnowszych modelach aut jest dopracowane niemal w każdym szczególe, nie można zupełnie wykluczyć konieczności jego naprawy.  

Dodatkowe zalety napędu 4x4

I chociaż posiadanie napędu na cztery koła może nieco zwiększyć koszty eksploatacji pojazdu, to ich zestawienie z zaletami stosowania tego rozwiązania może sprawić, że zostaną one w pełni zrekompensowane. Napęd ten, to nie tylko poprawa zdolności terenowych aut dedykowanych takiej jeździe. Wyposażenie samochodu nie terenowego w napęd na dwie osi  - dzięki poprawie trakcji jazdy po nawierzchniach z gorszą przyczepnością – zwiększa bezpieczeństwo jazdy. Optymalizacja trakcji pozwala też zwiększyć osiągi samochodu. Jednak rolę napędu 4x4 docenia się szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy warunki pogodowe i drogowe ulegają znacznemu pogorszeniu. Napęd AWD pokona wtedy zaśnieżoną czy oblodzoną drogę, która może być kłopotliwa dla  pojazdu z napędem na jedną oś. To wszystko przekłada się na większy komfort jazdy. 

Napęd 4x4 a koszty eksploatacji samochodu

To, czy napęd 4x4 ma bezpośrednie przełożenie chociażby na poziom spalania pojazdu, zależy od konkretnego wariantu rozwiązania. Aktywowanie ręczne czy automatyczne napędu w sytuacjach, kiedy jest to konieczne, może w niewielkim stopniu wpłynąć na większe zużycie paliwa. Jednak stały napęd na cztery koła to już duże obciążenie poboru energii, a co za tym idzie poziomu zużycia paliwa.

W przypadku szacunków kosztów eksploatacji samochodu z napędem 4x4 warto też wziąć pod uwagę koszty związane z naprawą ewentualnych awarii napędu. Chociaż to rozwiązanie w najnowszych modelach aut jest dopracowane niemal w każdym szczególe, nie można zupełnie wykluczyć konieczności jego naprawy.  

Dodatkowe zalety napędu 4x4

I chociaż posiadanie napędu na cztery koła może nieco zwiększyć koszty eksploatacji pojazdu, to ich zestawienie z zaletami stosowania tego rozwiązania może sprawić, że zostaną one w pełni zrekompensowane. Napęd ten, to nie tylko poprawa zdolności terenowych aut dedykowanych takiej jeździe. Wyposażenie samochodu nie terenowego w napęd na dwie osi  - dzięki poprawie trakcji jazdy po nawierzchniach z gorszą przyczepnością – zwiększa bezpieczeństwo jazdy. Optymalizacja trakcji pozwala też zwiększyć osiągi samochodu. Jednak rolę napędu 4x4 docenia się szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy warunki pogodowe i drogowe ulegają znacznemu pogorszeniu. Napęd AWD pokona wtedy zaśnieżoną czy oblodzoną drogę, która może być kłopotliwa dla  pojazdu z napędem na jedną oś. To wszystko przekłada się na większy komfort jazdy.